Hemoglobina jest to bardzo ważny składnik krwi, który odpowiada przede wszystkim za transport tlenu w organizmie człowieka. Odpowiedni poziom hemoglobiny we krwi jest niesłychanie istotny dla prawidłowego funkcjonowania poszczególnych narządów wewnętrznych. O czym może świadczyć zbyt niski lub zbyt wysoki poziom hemoglobiny we krwi?
Co to jest Hemoglobina?
Hemoglobina, oznaczana skrótem Hb bądź HGB, jest to białko erytrocytów (czerwonych krwinek) nadające czerwony kolor krwi.
Jednak co ważniejsze – hemoglobina bierze udział w transporcie tlenu po organizmie. Z oczywistego względu jest to niesłychanie ważna funkcja – tlen jest niezbędny we wszystkich procesach metabolicznych odbywających się w każdej, najmniejszej komórce budującej ludzkie ciało.
Oprócz tego hemoglobina częściowo bierze udział w odprowadzaniu dwutlenku węgla, który jest produktem ubocznym metabolizmu komórek. Inną, równie istotną funkcją hemoglobiny jest utrzymanie odpowiedniego kształtu erytrocytów, co z kolei warunkuje prawidłowy przepływ krwi przez naczynia krwionośne.
Cząsteczka hemoglobiny składa się z dwóch łańcuchów alfa-globuliny i beta-globuliny. Każdy taki łańcuch zawiera tak zwany hem – czyli związek porfiryny zawierający żelazo. Atom żelaza obecny w hemie jest niezbędny do transportu tlenu i dwutlenku węgla, a nawet to on nadaje krwi jej czerwony kolor.
Hemoglobina – kiedy warto ją zbadać?
Powszechnie znane badanie diagnostyczne – morfologia krwi, polega na badaniu składników krwi, zatem wynikiem tego badania jest poziom hemoglobiny we krwi. Morfologia krwi powinna być wykonywana każdego roku w celach profilaktycznych. Jednak kiedy pojawiają się pewne objawy, które mogą świadczyć o nieprawidłowym poziomie hemoglobiny, należy wykonać morfologię jak najszybciej.
Być może odczuwasz ciągłe zmęczenie, senność i osłabienie, a do tego masz problem z koncentracją i zapamiętywaniem rzeczy. Dodatkowo Twoja skóra jest wyjątkowo blada i miewasz szumy uszne, zaburzenia widzenia, zawroty czy silne bóle głowy. Wtedy, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. To wszystko może świadczyć o nieprawidłowym poziomie hemoglobiny we krwi.
Innymi wskazaniami do wykonania badania są obfite miesiączki, nawracające infekcje, wypadanie włosów, łamliwość paznokci, kołatanie serca czy podejrzenie anemii. Oprócz tego badanie może być wykonywane w ramach oceny skuteczności leczenia onkologicznego.
Normy hemoglobiny we krwi
Normy hemoglobiny dla osób dorosłych:
- kobiety 12 – 16 g/dl (7,5 – 9,9 mmol/l);
- kobiety w ciąży 11 – 14 g/dl (6,9 – 8,8 mmol/l);
- mężczyźni 14 – 18 g/dl (8,7 – 11,2 mmol/l).
Normy w przypadku dzieci są uzależnione od ich wieku.
Niski lub wysoki poziom hemoglobiny
Nie zawsze wystarcza samo określenie, czy poziom hemoglobiny jest niski czy wysoki, aby postawić diagnozę choroby. Gdy poziom hemoglobiny i liczba czerwonych krwinek spadają, może to wskazywać na anemię. Niedobór pokarmowy, zwłaszcza brak witaminy B12, kwasu foliowego i żelaza, często jest jedną z powszechnych przyczyn niskiego poziomu hemoglobiny, na przykład u osób stosujących wegetariańską dietę.
Dodatkowo, niski poziom hemoglobiny może sugerować występowanie wewnętrznych krwawień, które często są związane z chorobami układu pokarmowego. Poziomy hemoglobiny poniżej normy mogą również wskazywać na różne choroby, takie jak nowotwory szpiku kostnego czy przewlekłe choroby nerek.
Z drugiej strony, nadmiernie wysoki poziom hemoglobiny może być spowodowany chwilowym odwodnieniem, bądź długotrwałym przebywaniem na dużych wysokościach nad poziomem morza. Dodatkowo podwyższone poziomy hemoglobiny są charakterystyczne dla palaczy, ale mogą także wskazywać na obecność chorób płuc, problemów z sercem lub nowotworów nerek.